03

sty 12

Pokrzyk wilcza jagoda
Pokrzyk wilcza jagoda - Źródło

Pokrzyk wilcza jagoda

(Atropa bella-donna)

Rodzina:

Psiankowate

Nazwy regionalne:

Belladonna, leśna tabaka, psinki, wilcza jagoda, wilcza wiśnia

Czas zbioru:
  • Owoce, zbierane w okresie owocowania

Wygląd:

Bylina o wysokości od 60 do 200 cm, przypominająca krzew.
Łodyga wzniesiona, prosta, mocno rozgałęziona (w dolnej części najczęściej z trzema rozgałęzieniami), gruczołowato owłosiona, kanciasta, zielona, częściowo fioletowo lub brunatnie nabiegła.
Korzeń w pierwszym roku palowy, rozgałęziony. W kolejnych latach tworzy gałęziste kłącze o średnicy do 7 cm i dużej liczbie korzeni bocznych, z kilkunastoma stożkami wzrostu.
Liście jajowate do eliptycznych, z wydłużonym końcem, całobrzegie, u nasady zwężone w krótki ogonek. Dolna strona jaśniejsza, z odstającymi żyłkami. Do 25 cm długości i 12 szerokości, na szczytach rozgałęzień mniejsze. Na łodygach u dołu skrętoległe, w okolicy kwiatów zbliżone do siebie parami (prawie naprzeciwległe), przy czym jeden jest zawsze większy a drugi mniejszy.
Kwiaty osobno (rzadko parami) w pachwinach liści, w kątach rozgałęzień i kątach ogonków liściowych na krótkich, zwisających szypułkach. Płatki korony krótkie, u góry brudnofioletowe, u podstawy brązowożółte, żyłkowane, zrośnięte dzwonkowato. Kielich zielony, trwały, otaczający owoc, głęboko rozcięty, do 2 cm długości. Korona opada. Pręcików pięć, nitki u dołu omszone, wygięte, słupek jeden z fioletową szyjką. Kwitnie od czerwca do lipca.
Owocem jest fioletowoczarna, lśniąca, wielonasienna jagoda wielkości wiśni osadzona w pięcioząbkowym kielichu mającym gwiaździsty kształt. Owoc ma słodki smak. Nasiona drobne, nerkowate, brunatne. Owocuje od końca lipca do września. Roślina silnie trująca!

Występowanie:

Leśne polany. Na żyznych glebach.

Zastosowanie:

  • Sok z owoców pokrzyku wykorzystywany jest w medycynie do produkcji preparatów zmniejszających napięcie mięśni gładkich, działających hamująco na układ nerwowy przywspółczulny, rozszerzających źrenicę oka, zmniejszających wydzielanie wszystkich gruczołów.
    Leki zawierające sok z pokrzyku znajdują zastosowanie w okulistyce podczas badania oka (atropina), a także do leczenia kaszlu, kolki nerkowej i żółciowej, astmy i schorzeń żołądkowo-jelitowych.

  • Inne
    W średniowieczu uważano, że pokrzyk wilcza jagoda był ważnym dodatkiem do maści latania czarownic. Substancje czynne, wchłaniane prze śluzówki wywoływały halucynacje. Trujące jagody służyły do trucia wilków. W okresie średniowiecza były przypadki zabijania nimi skazańców.
    Starożytne Rzymianki używały wyciągów z rośliny jako kosmetyku rozszerzającego źrenice i nadającego blask oczom oraz przyspieszającego i pogłębiającego oddech.

Pokrzyk wilcza jagoda jest rośliną silnie trującą. Może być stosowany wyłącznie po konsultacji i na zlecenie lekarza fitoterapeuty.

Kategorie przepisów