18

maj 12

Marzanka wonna
Marzanka wonna - Źródło

Marzanka wonna

(Galium odoratum (L.) Scop. (Asperula odorata L.))

Rodzina:

Marzanowate

Nazwy regionalne:

Barsznica, barwica kumarynowa, barwica wonna, marzanka pachnąca, przytulia pospolita, przytulia wonna, tabaka leśna

Czas zbioru:
  • Ziele pozyskiwane w okresie kwitnienia

Wygląd:

Drobna bylina, od 15 do 60 cm wysokości, tworząca rozległe kobierce. Kłącza pełzające, cienkie. Łodyga naga, cienka, wyprostowana, czworokanciasta, lśniąca, słabo rozgałęziona. Liście odwrotnie jajowate lub lancetowate, wąskie, podłużne, ciemnozielone, wyrastające w pozornych okółkach. Kwiaty białe, lejkowate, czterokrotne, wydzielające charakterystyczny przyjemny słodkawy zapach (najbardziej wyczuwalny po wysuszeniu rośliny), zebrane w luźne podbaldachy na szczytach pędów. Kwitnie od maja do czerwca. Owocem jest rozłupnia.

Występowanie:

Cieniste lasy liściaste i mieszane, zwłaszcza bukowe. Roślina pod ochroną częściową.

Zastosowanie:

  • Odwar z ziela – w zaburzeniach krążenia obwodowego, w stanach skurczowych dróg moczowych i jelit, w nieżytach przewodu pokarmowego i jelit, w skąpym wydalaniu moczu i puchlinie nóg, w nerwicy wegetatywnej, w żylakach odbytu i nóg, zaburzeniach snu, jako środek rozkurczowy i uspokajający przy bólach.
    Picie odwaru z ziela powoduje lekkie przyciemnienie jasnej, bladej skóry.

  • Kąpiele z dodatkiem odwaru z ziela działają odkażająco, pobudzają krążenie obwodowe, są pomocne w zastojach żylnych, poprawiają pigmentację skóry.

  • Zastosowanie kulinarne
    marzanka jest używana jako przyprawa do ciast, cukierków, napojów pitnych, zup, sosów i ziołowych herbatek. W okręgu berlińskim w Niemczech podawany jest sok z marzanki z piwem pszenicznym Berliner Weiße. Już 1200 lat temu w Niemczech wytwarzano winną nalewkę z marzanki (tzw. napój majowy). Wyciąg z ziela służy do aromatyzowania niektórych gatunków wódek, win i tytoniu

  • Inne
    Kumaryna znajdująca się w zielu marzanki stosowana jest jako substancja zapachowa w perfumach.
    Ziele może służyć do zwalczania moli.

Główny składnik marzanki - kumaryna powstaje dopiero po wysuszeniu rośliny nadając jej typowy zapach. W większych dawkach powoduje bóle głowy. Istnieje również podejrzenie, że jest rakotwórcza. Wciąć jednak istnieją preparaty zawierające ten składnik.W kuracji wyciągami z marzanki przyjmowanymi doustnie należy robić przerwy. Zbyt długo i w za dużych dawkach przyjmowane preparaty mogą obniżyć krzepliwość krwi, uszkodzić wątrobę, powodować nudności i zawroty głowy. Leczenie należy prowadzić pod nadzorem lekarza fitoterapeuty.

Kategorie przepisów