30

lip 12

Jarząb pospolity (jarzębina)
Jarząb pospolity (jarzębina) - Źródło

Jarząb pospolity (jarzębina)

(Sorbus aucuparia L.)

Rodzina:

Różowate

Nazwy regionalne:

Jabrontek, jarząb, jarząb zwyczajny, jarząbek, jarzębina, jarzębina pospolita, skoruch, skorusa

Czas zbioru:
  • Owoce, zbierane w sierpniu w początkowym okresie dojrzewania, gdy tylko nabiorą czerwonej barwy
  • Kwiaty, zbierane w początkowym okresie kwitnienia

Wygląd:

Krzew lub drzewo, od 3 do 15 m wysokości, o rozłożystej, owalnej koronie. Kora pnia gładka, popielata, prawie lśniąca. Gałęzie nagie, brunatne. Liście nieparzystopiarzaste, złożone z 9-19 wąskich, lancetowatych listków, brzegiem ostro ząbkowanych. Kwiaty o szerokości około 1 cm, białe, gęsto zebrane w duże wielokwiatowe podbaldachy. Płatki korony prawie okrągłe, w kierunku nasady silnie zwężone. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Owocami są jabłkowate, niemal kuliste, szkarłatne, cierpkie w smaku jagody z wieloma pestkami. Owocuje od września do listopada.

Występowanie:

Pospolity. Rośnie w widnych lasach liściastych, porębach, zaroślach, skrajach lasów, parkach i ogrodach, na przydrożach, nieużytkach. Często sadzony jako drzewo ozdobne lub przyuliczne.

Zastosowanie:

  • Odwar z owoców w stanach zapalnych nerek, kamicy nerkowej, przewlekłych nieżytach żołądka i jelit, cukrzycy, zaburzeniach okresu przekwitania, zaburzeniach krążenia obwodowego, miażdżycy, nadciśnieniu tętniczym krwi, biegunkach oraz jako środek odtruwający miąższ wątroby

  • Macerat z owoców (podany na czczo) jest pomocny w nawykowych zaparciach

  • Sok z owoców – w nadkwasocie żołądka

  • Wyciąg winny z owoców – w zaburzeniach krążenia obwodowego oraz jako środek wzmacniający pracę serca

  • Suszone, sproszkowane owoce (z miodem) stosuje się jako środek rozwalniający (dla dzieci)

  • Tampony nasycone sokiem z owoców, wprowadzone do nosa tamują krwawienia.

  • Zastosowanie kulinarne
    Owoce jarzębu mogą być spożywane w stanie świeżym (zbierane po przymrozkach!) dodane do surówek i sałatek. Sporządza się z nich również przetwory, takie jak: dżemy, musy, galaretki, powidła, konfitury, soki, syropy, nalewki, likiery.
    Owoce jarzębiny są tak samo bogate w witaminę C, jak owoce cytrusowe, dzięki czemu pomagają chronić się przed przeziębieniem.
    Gotowany przecier z owoców jarzębiny stosowany jest jako środek pobudzający apetyt.

  • Napar z kwiatów – w zaburzeniach miesiączkowania

Owoce jarzębu zawierają toksyczny kwas parasorbowy, który może wywołać rozstrój żołądka i jelit, nudności, wymioty i biegunkę. Kwas ten ulega jednak rozkładowi zarówno pod wpływem wysokiej temperatury jak i przymrozków (wystarczy przed spożyciem zamrozić owoce w zamrażarce).

Kategorie przepisów