Wygląd:
Krzew pokryty cierniami, od 1 do 4 m wysokości. Gałązki łukowo zwisające, zaopatrzone w liczne, trójdzielne kolce, nad którymi wyrastają krótkopędy z liśćmi i kwiatami. Liście jajowate lub eliptyczne, z przodu zaokrąglone, brzegiem ostro ząbkowane, krzaczaste. Kwiaty barwy złotożółtej, o pięciu lub sześciu płatkach korony, zebrane w zwisłe grona, wydzielają silny zapach. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Owocami są szkarłatne lśniące podłużne jagody o długości około 1 cm. Owocuje od września do października.
Występowanie:
Charakterystyczne dla tej rośliny jest występowanie na spodniej stronie liści rdzy zbożowej w postaci pomarańczowych plamek. Rdza przenosi się na zboża, dlatego berberys, kiedyś powszechnie spotykany w naturze został obecnie wytępiony i spotyka się go raczej w uprawach. Można go znaleźć na skraju lasów, leśnych polany, żywopłotach, zaroślach, na miedzach, nieużytkach, przychaciach i parkach.
Zastosowanie:
Odwar z liści pobudza wytwarzanie żółci i zwiększa jej przepływ, ma zastosowanie w stanach zapalnych wątroby i woreczka żółciowego, kamicach żółciowej i nerkowej, skazie moczanowej, w chorobach nerek
Odwar z kory lub korzeni stosuje się w zaburzeniach trawienia, w braku apetytu, w kamicy żółciowej, w przewlekłym zapaleniu wątroby, zahamowaniu wytwarzania żółci, w kamicy nerkowej.
Okłady z papki z liści łagodzą dolegliwości reumatyczne i nerwobóle.
Sok ze świeżych owoców – w zakażeniach bakteryjnych, jako środek poprawiający przemianę materii, witaminizujący organizm, zwiększający odporność na zakażenia bakteryjne, uelastyczniający naczynia krwionośne, pomocny w chorobach gorączkowych, przeziębieniach, grypie, gośćcu, zaburzeniach trawiennych, zaparciach, braku łaknienia i przyswajania pokarmów.
Odwar z suszonych owoców ma podobne działanie jak sok ze świeżych owoców.
Przymoczki nasączone odwarem z owoców wzmacniają włosowate naczynia krwionośne, zapobiegają ich rozszerzaniu się i powstawaniu drobnych wybroczyn, są stosowane w dolegliwościach skórnych
Zastosowanie kulinarne
Młode listki dodaje się do sałatek i zup.
Z owoców berberysu otrzymuje się lecznicze i witaminizowane soki, syropy, konfitury. Sok z owoców zastępuje cytrynę i może być przechowywany latami. Owoce berberysu są kwaśne, zawierają dużo witaminy C. Dlatego berberys nazywany jest często „polską cytryną”.
