17

maj 12

Chrzan pospolity
Chrzan pospolity. Kąty Drugie koło Zamościa. Zbiory własne

Chrzan pospolity

(Armoracia rusticana Gaertn. (Armoracia lapathifolia Gilib.))

Rodzina:

Krzyżowe

Nazwy regionalne:

Chrzan, chrzan zwyczajny, chrzon, chrzun, krenos, krzan, krzon, warzęcha, warzucha.

Czas zbioru:
  • Świeże korzenie spichrzowe (o białym miąższu), pozyskiwane od lipca do września

Wygląd:

Bylina, od 40 do 120 cm wysokości, o bardzo długim, białym, mięsistym korzeniu palowym. Łodyga wzniesiona, prosta, pusta, z podłużnymi brzegami i rowkami. Liście przyziemne duże, podłużnie jajowate, długoogonkowe, ząbkowane, do 1 m, liście łodygi w górę coraz mniejsze, o bardziej wrębnym brzegu, środkowe pierzastowrębne, górne lancetowate, siedzące, brzegiem piłkowane. Kwiaty drobne, czterokrotne, 5-9 mm, białe, zebrane w gęste wiechowate kwiatostany. Kwitnie od maja do lipca. Owocami są długoogonkowe, jajowate, około 5 mm łuszczynki.

Występowanie:

Pochodzi z Europy Wschodniej i Azji Zachodniej. Pospolity. Rośnie na przydrożach, przypłociach, w rowach. Również często uprawiany na polach i w ogródkach.

Zastosowanie:

  • Syrop z utartych, świeżych korzeni – w nieżytach oddechowych, przewlekłych katarach, grypie, przeziębieniach, astmie, anemii, braku apetytu, w schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego.

  • Wyciąg wodny z korzeni (jako płukanka) – w stanach zapalnych jamy ustnej, gardła, dziąseł i w grzybicach.

  • Wyciąg winny z korzeni – w braku łaknienia, anemii, grypie oraz jako środek ogólnie tonizujący, moczopędny, bakteriobójczy, wzmacniający w stanach zmęczenia i wyczerpania fizycznego.

  • Okłady z utartych świeżych korzeni mają zastosowanie w bólach reumatycznych, nerwobólach oraz stanach zapalnych stawów, ścięgien i mięśni.

  • Nacieranie sokiem z utartych, świeżych korzeni (z dodatkiem amoniaku) ma zastosowanie w stanach zapalnych stawów, ścięgien, w bólach reumatyczno-artretycznych i w nerwobólach.

  • Kąpiele stóp w odwarze z korzeni stosuje się w leczeniu grzybic.

  • Zastosowanie kulinarne
    Utarte świeże korzenie stosuje się jako przyprawę dietetyczną. Dodawane do różnych potraw nadają im pikantność i smak.

Okłady z utartych świeżych korzeni chrzanu należy stosować ostrożnie i pozostawiać na skórze nie dłużej niż do momentu wystąpienia odczucia mocnego pieczenia, gdyż może to spowodować jej uszkodzenie, zapalenie, pęcherze i stany ropne.

Kategorie przepisów